Saturday, July 05, 2008

Τουρκικός καφές: Δημήτρης Φερούσης

Δημήτρης Φερούσης
“Ο τελευταίος καδής της Αθήνας”
εκδόσεις Αρμός
2008


Στην ουσία πρόκειται για μυθιστορηματική βιογραφία του τελευταίου καδή, δηλαδή δικαστή των Αθηνών, πριν την απελευθέρωση από τους Τούρκους.
Ο ήχος της εποχής ταξιδευτικός όπως και όλη η αφήγηση που ξεκινά από την Αθήνα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, συνεχίζει στην Κων/πολη, έπειτα στα βάθη της Ανατολής (Βαγδάτη και Μεσοποταμία), επιστρέφει στη Μέκκα και ολοκληρώνεται πάλι στην Αθήνα. Μια ταξιδιωτική παράδοση αλά Σεβάχ που δεν μοιράζεται μαζί του τις απρόσμενες περιπέτειες αλλά τουλάχιστον τις εμπειρίες από πόλεις και πολιτισμούς εξωτικούς και παραδεισένιους, χώρες παραμυθένιες, ατμόσφαιρες μαγικές.
Και μέσα σ’ όλα αυτά βρίσκει την ευκαιρία ο Φερούσης να μεταδώσει απλές αλήθειες από το Ισλάμ που έχουν πέρα από ποιητικότητα και ανθρωπισμό, αγάπη, συμπόνια, σοφία… Εγώ ένας Ορθόδοξος Πατριάρχης μπορώ να ομολογήσω ότι και στο Ισλάμ υπάρχουν πανανθρώπινες αλήθειες άξιες λόγου και πράξης.
Το μεγάλο πρόβλημα, ωστόσο, του βιβλίου είναι η ουτοπική του διάσταση και ο εξιδανικευτικός του χαρακτήρας. Τα πάντα είναι αγγελικά, ο ήρωας δεν συναντά κακούς ανθρώπους, όλοι είναι αγαθοί, σοφοί, καλοπροαίρετοι, συμπονετικοί. Ακόμα και οι κακοί δεν προβάλλονται, δεν παίζουν ενεργό ρόλο μέσα στη δράση. Όλοι οι άνθρωποι της ζωής του είναι βαθιά φιλοσοφημένοι, είτε λόγω θυμοσοφίας είτε λόγω σπουδών, όλοι είναι ευεργετικοί και σκέπτονται με βάση τον Θεό και τον νόμο. Το αποτέλεσμα είναι να απουσιάζουν εντελώς οι εξωτερικές συγκρούσεις, να μην κορυφώνεται η ζωή του μέσα σε τραγικές στιγμές και διλήμματα. Ακόμα κι αυτά που αντιμετωπίζει προβάλλονται τόσο ανώδυνα και αθώα.
Ευχάριστο βιβλίο, ονειροπόλο, κατάλληλο για το καλοκαίρι.

Πατριάρχης Φώτιος

5 comments:

Pellegrina said...

Με τόσα βιβλία όπου ακόμα και οι "καλοί" είναι κακοί (μίζεροι, εαυτούληδες, μικροδολοπλόκοι, εγωιστές) και που θεωρούνται αξιόλογα, ένα που κάνει το αντίθετο μου φαίνεται ωφέλιμο. Η λογοτεχνία είναι βέβαια σύγκρουση, αλλά από όποιον γράφει απλά, χωρίς φιλοδοξίες "μεγάλου" συγγραφέα, αποδίδεται κυρίως η δική του ματιά ζωής. Το να είναι λοιπόν οι κακοί στο αμυδρό φόντο, έξω από τη ζωή σου, μου φαίνεται ενδιαφέρουσα πρόταση.
Επίσης, εγώ μια άθεη λέω ότι Χριστιανισμός και Ισλάμ το ίδιο, στα καλά και τα στραβά. Απλώς έτυχε ο χριστιανισμός να συμβαδίσει με τη λευκή φυλή-τη μόνη φυλή που με κάνει λίγο ρατσίστρια!-που πρόλαβε, χάρις στην τεχνολογία, στις μέρες μας να αντικαταστήσει κάπως τη φανερή βαρβαρότητα με την κρυφή. Τα εγκλήματα των χριστιανών στην ιστορία είναι φρικτά και η θέση της γυναίκας στη δύση θου Κύριε! Μια χαρά είναι το Ισλάμ!
(για μένα βέβαια μια χαρά θα ήταν το Imagine no possesion, it isn't hard to do, nothing to kill or die for and n o r e l i g i o n too, αλλα η πλειοψηφία θέλει άλλα...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina, τσ, τσ, τσ... Σε έναν Πατριάρχη τολμάς και προβάλλεις μανιφέστα αθεΐας; Οι μεγάλες αλήθειες των θρησκειών, οι οποίες είναι μεγάλες γιατί εφαρμόζονται στην καθημερινότητά μας, βρίσκονται παντού. Γι' αυτό και όσα λέει ο Φερούσης ακούγονται λίγο εξωτικά αλλά και λίγο ανθρωπιστικά και καλοπροαίρετα. Όχι για μυθιστόρημα, βέβαια, με αξιώσεις, αλλά με επιείκεια το αποδέχεσαι...
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Πατριάρχη, θα ήθελα η λάβρα να καταχραστω το χωρο σας (γιατι δεν εχω δικο μου)και να πω ότι εγώ δεν εχω κανει τιποτα στον κ.Μπακουνακη (αντιθέτως τον σέβομαι) για να με λέει δημοσιως "ηλίθια" (αναφερομαι στη θεση του στο σημερινό Βήμα οτι η Ρόζαμουντ Πίλτσερ ειναι η αγαπημένη όλων των γυναικών)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
τα ερωτήματά μου είναι τα εξής:
- Είναι ο Ελευθερουδάκης αντιπροσωπευτικό βιβλιοπωλείο;
- Είναι όλες οι γυναίκες Πιλτσερόφιλες;
- Είναι όλες οι γυναίκες σαν κι εσένα;
- Τελικά το τι πουλάει στον χώρο του βιβλίου τι ακριβώς δείχνει για την ελληνική αναγνωσιμότητα, το συγχρονικό και διαχρονικό της παραγωγής και εντέλει την αξία των βιβλίων;
Καλό για ξεχωριστό ποστ, ε;
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

εγω το μονο που ξερω για μενα ειναι οτι θα ελεγα πολυ περισσοτερα και πιο τεκμηριωμενα αν μονο ΜΠΟΡΟΥΣΑ να διαβασω τέτοιο βιβλίο. μου βρομάνε βλακεία ή απάτη. Κάποιος κάποτε μου χαρισε ενα βιβλιο της Πίλτσερ και τρελάθηκα. Ακόμα δεν εχω συνελθει από το σοκ (οτι μου χαρισε άνθρωπος τετοιο πράγμα, ότι εδωσα την εντυπωση πως θα μπορουσα να το διαβασω. Φαίνεται οτι δεν διαφερω και πολυ τελικα, εξωτερικά τουλάχιστον...) Για να γινω σαφης, επειδη μας διαβαζουν και γυναικες: στα βιβλια αυτα η ηρωιδα δεν αισθάνεται απολύτως τίποτα για κανενα συνάνθωπο και για κανένα στοιχειο του περιβάλλοντος και της κοινωνίας, ούτε ΄χει αισθήματα οποιασδήποτε ευθύνηςκαι γενικά την εν σπέρματι τραγικότητα που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από το ζώο (και το μυθιστόρημα ως είδος, ακόμα και το φτωχότερο). έχει μπροστά της μια γκάμα από πράγματα και ανθρώπους (εξ ίσου άψυχα στο βλέμμα της) και διαλέγει με έναν επιδέξιο συνδυασμό "πάνω και κάτω κεφαλιού" (που λέμε για τους άντρες) το πιο συμφέρον (ωστε να φτιάξει μια ατάραχη ζωή). Ακόμα και η φύση ειναι μόνο ένα ντεκόρ για τη ζωή της, ακόμα και η γιαγιά της δενειναιάνθρωπος με ιστορία αλλά μια ψέυτικη μπάμποσκαγια ν παίζει καιναχαίρεταιημπέμπα. Μιλάει για "αγάπη" όπως μιλάνε όσοι δεν τη γνώρισαν ποτέ, κι ούτε, το σημαντικότερο, ενδιαφέρονται να τη γνωρίσουν.