Tuesday, September 26, 2017

Ισίδωρος Ζουργός, “Λίγες και μία μέρες”

Η ζωή ενός ανθρώπου που ανεβαίνει σαν κισσός στην ιστορία της Θεσσαλονίκης. Που προοδεύει και κατακτά κορυφές, αλλά συνάμα σιγοζεσταίνει την εκδίκηση σαν πιάτο που περιμένει να φαγωθεί.



Ισίδωρος Ζουργός
“Λίγες και μία μέρες”
εκδόσεις Πατάκη -2017



Έχω ξαναδιαβάσει τον συγγραφέα και νιώθω ότι θα βρω στα έργα του την άνεση και την άπλα της αφήγησης. Αλλά και έναν δεύτερο τρόπο σκέψης: θυμάμαι αναγνώστες και συζητήσεις γύρω απ’ τα “Ανεμώλια” και τις “Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο”.

Το παρόν βιβλίο μοιάζει ως προς τη φιλοσοφία της Ιστορίας με τον “Ματίας Αλμοσίνο”, καθώς πάλι έχουμε ένα ιστορικό θέμα. Και κυρίως έναν χαρακτήρα που ξεκινά από χαμηλά και σταδιακά ανεβαίνει με την αξία του.

Ο μικρός Λευτέρης Ζεύγος μεγαλώνει στη Θεσσαλονίκη των αρχών του 20ού αιώνα. Όταν ο πρώην σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ εξορίζεται στη βίλα των Αλλατίνι. Γιος του κηπουρού της βίλας, μαθαίνει την τέχνη αλλά συνάμα κινείται σε διάφορες μικροδουλειές. Μαθαίνει απ’ τις εφημερίδες ξένες γλώσσες, ψήνεται στην πιάτσα κι ερωτεύεται τη μουσουλμάνα κόρη ενός Τούρκου τραπεζίτη. Ο τελευταίος το μαθαίνει και κανονίζει να διώξει τον νεαρό πια Λευτέρη στον στρατό. Στέλνεται λοιπόν στην εκστρατεία στη Ρωσσία (πλέον ΕΣΣΔ), απ’ όπου ο ήρωας λιποτακτεί και βρίσκεται στο Παρίσι στην υπηρεσία του Βασίλειου Ζαχάροφ. Από τότε αλλάζει το όνομά του σε Ευγένιο Ζιρντό.

Το μυθιστόρημα είναι γραμμένο με τον τρόπο του σήμερα, καθώς η ιστορία του τότε εναλλάσσεται με την ιστορία του 1979. Τη χρονιά αυτή, ο γηραιός πια και τυφλός Ευγένιος Ζιρντό προσλαμβάνει έναν νεαρό φιλόλογο να μυθιστορηματοποιήσει τη ζωή του. Έτσι, το έργο παραλληλίζεται απ’ τον τίτλο κιόλας με τις “Χίλιες και μία νύχτες” της Σεχραζάτ. Γίνεται η αφήγηση πολλών περιπετειών, στην πορεία του Ζιρντό προς την κορυφή.

Νομίζω ότι ο Ζουργός έπεσε στην παγίδα της συνταγής. Το ύφος και ο τρόπος γραφής του κερδίζει την άνετη ανάγνωση. Αλλά από εκεί και πέρα συναντάμε αναμενόμενα μοτίβα, που είναι ίσως πολυφορεμένα. Ο νεαρός αφανής που ανεβαίνει, η δύναμη του νου σε μια Ευρώπη π’ αλλάζει, οι δυσκολίες σ’ ένα μυθιστόρημα μαθητείας που μπλέκει προσωπικά κι ιστορικά μονοπάτια, ο έρωτας π’ αντέχει στον χρόνο… Ο Ζουργός ξέρει να αναπλάθει με πειστικότητα την ατμόσφαιρα της εποχής. Έτσι κερδίζει τον αναγνώστη, ο οποίος μπαίνει ολόκορμος στο κλίμα του βιβλίου. Αλλά απ’ την άλλη, βλέπουμε πράγματα που δεν μας ξαφνιάζουν, καθώς τα έχουμε δει και ξαναδεί σε μια επίπεδη λεωφόρο.

Αυτό που αλατίζει το έργο είναι μια δόση εκδίκησης για να πάρει ο Ζιρντό το αίμα του πίσω. Κυρίως όμως το τέχνασμα του διπλού χρόνου. Όλα όσα εξιστορούνται στο ιστορικό άνυσμα, απ’ τις αρχές του 20ού αιώνα έως το 1961, αποτελούν μέρος ενός βιβλίου, που αφηγείται μυθιστορηματικά, και γι’ αυτό με πολλές ελευθερίες, τη ζωή του. Η συζήτηση του Ορέστη που ανέλαβε να γράψει το έργο, και του Ζιρντό που ακούει τη ζωή του δοσμένη με την ποιητική άδεια, είναι συνάμα σχόλιο επί της λογοτεχνίας, διάλογος τέχνης και πραγματικότητας, δεύτερη γραφή των ήδη γραμμένων… Αυτό το τέχνασμα μετέτρεψε ένα αναμενόμενο ιστορικό μυθιστόρημα σε μεταμυθιστόρημα.
             
Το πολυσέλιδο έργο διαβάζεται άνετα, όπως και τα άλλα του Ζουργού. Κινείται μεταξύ ιστορίας και πόλης, όπως εύστοχα γράφει η anagnostria, αφού ο εικοστός αιώνας προβάλλεται στην οθόνη του βιβλίου μέσα απ’ τη ζωή του Λευτέρη.


Ο Ισίδωρος Ζουργός γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1964. Σπούδασε Παιδαγωγικά και υπηρετεί στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ως δάσκαλος. Έχει δυο παιδιά και σήμερα εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με διάφορα περιοδικά δημοσιεύοντας ποίηση και πεζογραφία, καθώς και βιβλιογραφικά κριτικά σημειώματα. Έχει επίσης ασχοληθεί με θέματα διδασκαλίας της λογοτεχνίας στο δημοτικό σχολείο και ιστορίας της εκπαίδευσης. Το 1996 συμμετείχε στη συλλογική έκδοση κειμένων για την εκπαίδευση, με τον τίτλο "Αναπνέοντας κιμωλία -γραφές εκπαιδευτικών", από τις εκδόσεις Σαββάλα. Έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα: "Φράουστ" (Λιβάνης, 1995/Πατάκης, 2010), "Αποσπάσματα από το βιβλίο του ωκεανού" (Πατάκης, 2000/2007), "Η ψίχα εκείνου του καλοκαιριού" (Πατάκης, 2002/2010), "Στη σκιά της πεταλούδας" (Πατάκης, 2005), "Η αηδονόπιτα" (Πατάκης, 2008), "Ανεμώλια" (Πατάκης, 2011 - Βραβείο Αναγνωστών ΕΚΕΒΙ). Επίσης, συμμετείχε στη συλλογική έκδοση "Ζωολογία του πάνω και του κάτω κόσμου" (Πατάκης, 2009), στη σειρά "Hotel-Ένοικοι Γραφής", που επιμελείται ο Μισέλ Φάις.

Πάπισσα Ιωάννα

6 comments:

anagnostria said...

Τόσο εσύ όσο κι εγώ έχουμε, νομίζω, αραιώσει τις αναρτήσεις μας,σεβαστέ μου Πατριάρχη,
αλλά ποτέ δεν θα πάψουμε να διαβάζουμε. Ευχαριστώ για την αναφορά.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ναι, αλλά δεν έχουμε πάψει να διαβάζουμε.
Αντ' αυτού
Πάπισσα Ιωάννα

anagnostria said...

Αγαπώ την Πάπισσα Ιωάννα, αλλά από πού ξεφύτρωσε; Και τι έγινε ο σεβαστός Πατριάρχης;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Γεια σου, Αναγνώστρια.
Ήμασταν και είμαστε ομάδα. Εγώ ήμουν στο παρασκήνιο, διάβαζα, συζητούσα
αλλά τα posts τα 'γραφε ο Πατριάρχης.
Τώρα, αυτός είναι πάντα μαζί μας
αλλά εγώ γράφω τις αναρτήσεις.
Καλημέρα στην Κύπρο
Π.Ι.

Unknown said...

Έτσι ένοιωσα κι εγώ οταν διάβασα το βιβλιο, κυλάει ευκολα και ευχάριστα η ανάγνωση, αλλά δεν έχει κάτι καινούργιο να μας πει. Βέβαια ως Θεσσαλονικιά με άγγιξε πολύ το βιβλίο και ένοιωσα ότι η πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι η Θεσσαλονίκη.
Την καλημερα μου απο τις βροχερές κακ μουντές Βρυξέλλες
Σουμέλα

Πάπισσα Ιωάννα said...

γεια σου, Σουμέλα.
ναι, η Θεσσαλονίκη αποκαλύπτεται ιστορικά.
αλλά όντως δεν προχωράει σε κάτι καινούργιο.
δυστυχώς
Π.Ι.